Башталгыч  класстын  декадасы  тарбия  саат 3-класс  Каткелдиева  Нуржан

Cабактын  максаты:   

1.     Тазалык  жөнүндө  маалымат  алышат.

2.     Жугуштуу  оорулардын  алдын  алууну  үйрөнүшөт.

3.     Дене  боюн  таза,  тыкан  алып  жүрүүгө  тарбияланышат.

Күтүлүүчү  натыйжа.    Таза  болуу  бул   көп  жашоого  өбөк  болорун  билсе;

                                  Жугуштуу  оорудан  алдын  алуу  тазалык  экенин  билсе;

                                  Таза,  тыкан  жүрүүгө  тарбияланса;

Сабактын  жүрүшү:     а)    Уюштуруу

                                       б)    Жаңы  теманы  түшүндүрүү.

     Тазалык  деген  эмне?  Тазалык – бул   адептүүлүк.  Адептүү  бала  ар  убак  өз  боюн  таза  алып  жүрөт.  Таза  жерлерди  басып, кийимдерди  кир  кылбайт.  Ар   убак  самын  колдонуп,  өзүнүн  тиш  щеткасы,  сүлгүсү,  жүз  аарчысы  болушу  керек.  Колунун,  бутунун  тырмагын  алып,  чачтарын  тартипке  келтирүү  зарыл.Эгер  жаныбарларды  кармаласаң,  сөзсүз  колуңду  жууп  тамактан.  Окуу  куралдарыңды  таза  кармап,  барактарын  чийбей,  булгабай  сакта.  Үй  ичиндеги эмеректерди  иретке  келтирип,  тазалап  тур. 

    Анда,  тазалык  жөнүндө  ырлардан  билесиңерби?

Бөбөккө

1-окуучу:    Адил.

Кийинип  жүр  жасанып,

Досуң  болсун  тазалык.

Чач  тарабай  мыш  болбо

Тазалыктан  жаза  алып.

2-окуучу:        Айана

Эсте  эжей  кептерин,

Кир  болбосун  дептериң.

Бүктөп,  чийип  булгаба

Китебиңдин  беттерин.

3-окуучу:     Мария

Оркойбосун  тырмагың,

Эске  сакта  бул  жагын.

Кол,  бетиңди жуу  десе

Тартынчыктап  турбагын.

4-окуучу:       Жаныбек.

Адаттарың  таштагын,

Кийимиң  таза  сактагын.

Апаң  көрүп  кубансын

Акыл  кирген  аппагын.

    Эми  силер  эрежелерди  сактабасаңар,  эмне  болооруңарды  билесиңерби?   Анда  келгиле  баарыбыз  буга  күбө  болуп  билели.

                    Тазалык  ден  соолуктун  булагы

     Азат  жашы  тогузга  чыкса  дагы  өзү  теңдүүлөрдөн  кичине  көрүнөт.  Мектепте  орто  окуйт.  Бирок  жаныбарларды  аябай  жакшы  көрөт.  Талаадан  кирпичечен  кармап  алып  анны  багат.  Ит,  мышыкты  тим  эле  өөп,  жыттап  табагынан  тамак  берет.  Анысы  жакшы  дечи,  бирок  өзү  тазалыкты  сактабайт.  Жуулбаган  колу  менен  тамак  жейт.  Кээде  өзөндөгү  суудан  суусагандан  ичип  алат.  Балдар  бул  жоругуна  сын  айтса  мен  дайым  эле  ичип  жүрөм,  эч  нерсе  болгон  жокмун, анан  чоң  энем  айткан «аккан  сууда  арам  жок»  деп  жооп  берет. 

        Мына  ушинтип  ал  күндөрдүн  биринде  ооруп  калды.  Эч  нерсеге  көңүлү  келбей,  өңү  керсары  тартып,  тамак  ичпей  жалдырап жаты. 

        Ата-энеси  тынчсызданып  доктур  чакыртышты.  Доктур  келип, «тезинен  ооруканага  алып  баргыла,  ал  жерден  текшерип  оорусун  аныкташ  керек»  деди. 

         Азатты  ооруканага  жаткызышты.  Доктурлар  текшерип  көрүп,  «сарык»  деген  жугуштуу  оору  экендигин  аныкташты.  Бул  оору  таза  эмес  жүргөндүктөн,  абада  тараган  микробдордон  жуккан  деген  жыйынтыкка  келищти. 

         Азат  ооруканада  бир  айдай  жатты.  Дагы  бир  нече  убакыт  доктурдун  атайы  көзөмөлүндө  текшерилип  турушу  керек  болду.  Балдар,  ден  соолукту  сакташ  үчүн  тулку-боюңарды  таза  тутуп,  дене  бойду  чыңдоочу  көнүгүүлөрдү  жасагыла.  Спорт  менен машыгуу  абдан  жакшы,  ден ссолукка  ийгилик  алып  келет.  «Тазалык – өмүр  булагы»  деп  бекеринен  айтылган  сөз  эмес. 

     Көрдүңөрбү  кир  жүрүү  эмнеге  алып  келет?  Гепатит  оорусу.   Кичинекей  көнүгүү  жасайлы. 

                    Кичинекей  көнүгүү

Ийилгин  да  сол  жакка,

Өйдө  көтөр  оң  колду.

Шашып  кетип  унутпа

Бутуңду  түз  койгонду.

                                                                        Эми  кандай  болчу  эле?..

                                                                        Оңго  ийилмей  албетте.

                                                                        Бөйрөктөгү  сол  колуң

                                                                        Өйдө  болот  ал  кезде.

Көргөндүрсүң  көп  ирет

Куштар  канат  какканын.

Колду  шилте  өйдө  ылдый,

Кана  эми  баштагын.

                                                                       «Бир»  дегенде  кош  колду,

                                                                        Жайгын  эки  тарапка.

                                                                        «Эки»  болсо – капталга

                                                                         Келе  калсын  заматта.

Сол  колуң  ал  бөйрөккө,

Оң  колуңду  алга  сунн.

Кезектешүү – учуру

Унутулуп  калбасын.

                                                                       Эми  болсо  -отуруп,

                                                                       Колуңду  артка  таягын.

                                                                       Чалкала  да,  эсиңе  ал

                                                                        Буттун  өйдө  барарын.

                                 Кроссворд

1.    Апам  дайым  колдонгон  бул  сулуулук  каражат.

 2.   Мунун  түрү  көп  эле,

       Колдоносуң  күндө  эле

       Тазалайсың  киймиңди,  ага  кошуп  тишиңди.

3.    Колдонобуз  ар  убак

       Суюгун  да  катуусу.

       Көбүгүн  анын  окшотом

       Ташып  жаткан  булутка.

  4.    С  ны  улап  жазасың

        Жакшынын  синонимин табасың.

5.     Кесип  алсаң  колуңду,

        Бул  басат  сенин  ооруңду. 

тарбиялык  саат

                            Накыл   сөздөр

·       Өтүгү  жаман  төрдү  булгайт.     Алия

·       Таза  болсоң  суудай  бол,  баарын  жууп  кетирген.  Дамира

·       Тазалык – өмүр  булагы.       Алишер

·       Тазалык - соолук  негизи,  соолук  байлык  негизи.  

·       Агын  суда  арам  жок.       Нуржигит

·       Биринчи  байлык  ден  соолук.   Алибек

·       Кыздуу  үйдө  кыл  жатпайт.      Назик

Бүгүнкү  сабак  биз  үчүн  түшүнүктүү  болду  окшойт,  анда  ар  дайым  биз  биле  жүрчү  «Эсиңе  түй  жана  аткар!»  көңүл  буралы.

                         «Эсиңе  түй  жана  аткар!»

·        Өзүңдүн  дене  боюңду  ар  дайым  таза  алып  жүр.

·        Байпагыңды  күн  сайын  жууп  тур.

·        Көйнөк-жакаларың  таза  болсун.  Таза  жүрсөң  ден  соолугуң  да  чыңдалып,  өзүңдү  сергек  сезесиң.

·        Эртең  менен  эрте  туруп  гимнастика  жаса,  чурка,  муздак  сууга  жуун,  кечке  көңүлүң  ачык  жүрөт.

·        Өзүңө  тиешелүү  тиш  щеткаң,  сүлгүң  болсун.  Бут  кийимиңди  таза  карма. Өзүңдүн  жеке  гигиенаң  болсун. 

·        Үйдө,  мектепте,  көчөдө  өзүңдү  таза,  тыкан  алып  жүр,  кийимдериңди,  буюмдарыңды  таза  карма.

·        Эшиктен  киргенде,  тамак  ичердин  алдында  колуңду  жуу.

·        Көчөдөн,  базардан  ар  нерсени  жуубай  жей  бербе.  

Ушуну   менен  бүгүнкү  тарбиялык  сабагыбыз  аяктады.